Ψυχοπαιδαγωγική
Η ψυχοπαιδαγωγική προκύπτει από τη συνύπαρξη δύο επιστημών: Ψυχολογία & Παιδαγωγική. Ωστόσο δεν περιορίζεται σε αυτές. Ως διεπιστημονικό πεδίο ενσωματώνει γνώσεις από διάφορα ετερόκλητα και συναφή γνωστικά αντικείμενα όπως η ιατρική, η βιολογία, η ψυχανάλυση και η νευρολογία.
Η συνεργασία των επιστημονικών πεδίων προσφέρει ένα καλά δομημένο θεωρητικό πλαίσιο και μια εις βάθος κριτική ανάλυση των μορφών της ανθρώπινης μάθησης, προάγοντας την αναπτυξιακή διαδικασία.
Ο ψυχοπαιδαγωγός παρεμβαίνει ώστε να μας βοηθήσει να μάθουμε ή να ξε-μάθουμε τον τρόπο που βιώνουμε τη ζωή μας.
Μήπως ήρθε η ώρα να ξε-μάθεις;
Η μάθηση είναι μια αέναη διαδικασία που εξελίσσεται καθόλη τη διάρκεια της ζωής μας. Και φυσικά δεν αφορά μόνο σε γνωστικά πεδία, αλλά σε όλο το φάσμα του ανθρώπινου βιώματος. Μαθαίνουμε -εκπαιδευόμαστε- από πολύ μικρή ηλικία πώς να αλληλεπιδρούμε κοινωνικά και πώς να αντιδρούμε συναισθηματικά στα ερεθίσματα και τις εμπειρίες.
Μαθαίνουμε πώς να βιώνουμε τη χαρά, τη λύπη, τον θυμό, μαθαίνουμε να αγαπάμε, να συγχωρούμε, να κατακτάμε τους στόχους μας, να θέτουμε και να τηρούμε όρια. Μαθαίνουμε να είμαστε φίλοι, σύντροφοι, γονείς, εργαζόμενοι. Να επιτελούμε κοινωνικούς ρόλους και να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες που εναποθέτουν οι άλλοι στην ύπαρξή μας. Τι γίνεται όμως όταν η συναισθητική μας φαρέτρα είναι γεμάτη με περιοριστικές πεποιθήσεις, προκαταλήψεις και στερεότυπα; Όταν οι προκλήσεις της ζωής φαντάζουν αντί για μαγευτικές κορυφές που πρέπει να κατακτήσουμε, βουνά που ετοιμάζονται να μας “πλακώσουν”;
Η ψυχοπαιδαγωγική μας προσφέρει όλες τις απαραίτητες τεχνικές για να κάνουμε συμπεριφορική, κοινωνική και συναισθηματική αναπροσαρμογή. Να αλλάξουμε τον τρόπο που ερμηνεύουμε, βιώνουμε και αντιδρούμε στις καταστάσεις.
Να θυμάσαι ότι:
Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον, γεγονός που συνεπάγεται ότι μαθαίνει μέσα από τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις με άλλους ανθρώπους. Μαθαίνει, αναπτύσσεται και μεταμορφώνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ανεξαρτήτως χρόνου και χώρου. Αυτό σημαίνει ότι η μάθηση δεν περιορίζεται στο σχολείο και δεν αφορά μόνο στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης.
Η ανθρώπινη μάθηση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που εξαρτάται από μια σειρά εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων. Πραγματοποιείται από ένα σύνολο γνωστικών, συναισθηματικών, κοινωνικών και κινητικών σχέσεων και αλληλεπιδράσεων που, με τη σειρά τους, επιτρέπουν την ανταλλαγή, επεξεργασία, κατανόηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, εμπειριών, γνώσεων, και αξιών.
Η μάθηση ως σύνθετη διαδικασία, αν και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιρροή του περιβάλλοντος, επηρεάζεται εξίσου από την ταυτότητα, την αυτονομία και τη μεταμορφωτική ικανότητα του ανθρώπου, καθώς και οι φυσικές, γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές συνθήκες, αποτελούν καθοριστικά μεσολαβητικά στοιχεία για την πραγματοποίησή της. Υπό αυτή την έννοια, η μαθησιακή διαδικασία, το αποτέλεσμά της και το πλαίσιο στο οποίο αναπτύσσεται και εφαρμόζεται είναι πολύπλοκα. Επομένως, οι ενέργειες που εστιάζονται στην ανάπτυξη της μάθησης θα πρέπει να ανταποκρίνονται στην πολυπλοκότητα της πραγματικότητας, ώστε να είναι αποτελεσματικές.
Η ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση ανταποκρίνεται σε γεγονότα, καταστάσεις και προβλήματα που σχετίζονται με τη μάθηση, την ανάπτυξη και την κοινωνική δράση σε ποικίλα πλαίσια. Πέρα από τις μαθησιακές δυσκολίες, όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται υποστήριξη ανά πάσα στιγμή στη ζωή τους.
Psychopedagogy and the Fields of Action of Educational Psychologists. M. Castillo - A.Núñez - 2023